Raad en Recht Averij grosse vergt veel tijd
Bron - Nieuwsblad Transport 14.4.2021
Column – Averij grosse ‘Ever Given’ vergt veel tijd | NT
Consultant Cor van Maurik is de auteur van het bovengenoemde artikel. corvanmaurik@brrgroep.nl
Averij grosse-regelingen zijn al heel oud. Ze waren al opgenomen in het Romeinse recht. Gelukkig is het beginsel in Boek 8 van het Burgerlijk Wetboek artikel 8 :610 ‘gemoderniseerd’ en als volgt omschreven: ‘Er is een averij grosse-handeling wanneer – en alleen wanneer – enige buitengewone opoffering of uitgave opzettelijk en redelijkerwijs wordt verricht of gedaan voor de gemeenschappelijke veiligheid met het doel de goederen betrokken bij een gemeenschappelijke met een zeeschip uitgevoerde onderneming, voor gevaar – hoe of door wiens toedoen dit ook zij ontstaan – te behoeden.’
Wellicht is door de loop van de tijd het niet voor iedereen meer helder dat een zeereis nog steeds een avontuur is met een gemeenschappelijk belang, namelijk het schip, de vrachtpenningen en de lading. De averij grosse voor de zeevaart wordt beheerst door de York-Antwerp Rules, die in 2016 zijn herzien. Als er sprake is van een averij grosse-handeling, dan moet deze wel aan een aantal voorwaarden voldoen en dient er sprake te zijn van enige buitengewone opoffering of uitgave, opzettelijk en redelijkerwijs verricht of gedaan, gemaakt tot het gemeenschappelijke behoud van schip en ladingen, en in een toestand van gevaar. Onder opoffering kunnen hier tevens uitgaven met betrekking tot het kopen van diensten worden gerekend, zoals het inhuren van Boskalis om het schip vlot te trekken.
Voor de afwikkeling van de averij grosse wordt een dispacheur of Average Adjuster ingeschakeld. In het geval van de ‘Ever Given’ is dit Richard Hogg Lindley geworden. Die zal gegevens verzamelen om vast te kunnen stellen of er sprake is van averij grosse-handelingen, plus gegevens over de schade en kosten in verband met averij grosse en gegevens van de ladingbelanghebbenden. Uiteindelijk zal het ingeschakelde kantoor een dispache opstellen voor een omslagberekening over het schip, alle ladingbelanghebbenden en belanghebbenden bij de vracht.
De bijdrage van de lading gaat over de dragende waarde van de lading en dit is de gezonde waarde van de lading op de bestemming, verminderd met alle schades. Deze waarde moet vervolgens worden vermeerderd met de vergoeding voor de averij grosse-schade. De Average Adjuster zal van iedere ladingbelanghebbende een garantie voor de bijdrage in de averij grosse willen ontvangen. Dit wordt gevraagd in de vorm van een zogenaamde Average Guarantee die de ladingbelanghebbende krijgt toegezonden.
Beschikt de ladingbelanghebbende over een transportverzekering, dan zal de garantie door de betrokken verzekeraar worden ondertekend en zal deze verklaren garant te zullen staan voor de uiteindelijke bijdrage in de averij grosse. Voor de niet verzekerde lading ligt dit anders, want deze eigenaren zullen uit eigen middelen een kasdeposito moeten stellen om uiteindelijk over de eigen lading te kunnen beschikken. Mocht deze garantie niet worden gesteld door de ladingeigenaar, dan zal de betreffende lading niet worden vrijgegeven. Het is mij bekend dat er less-than-containerload ladingen aan boord zijn van de ‘Ever Given’ waarvan de ladingeigenaren hebben besloten geen transportverzekering af te sluiten, onder meer uit kostenoverwegingen. Goedkoop is dus duurkoop in dit geval. Al met al zal de afwikkeling van deze averij grosse nog veel tijd gaan kosten, met de nodige gerechtelijke procedures.